سیستم تهویه مطبوع برای حفظ کیفیت هوای داخلی و ایجاد شرایط بهتری برای زندگی و کار کاربران اهمیت فراوانی دارد. تهویه مطبوع نه تنها به بهبود کیفیت هوا کمک می‌کند، بلکه می‌تواند مصرف انرژی را بهینه کند و به دلیل اهمیت اقتصادی و اجتماعی خود، به یکی از مهمترین عوامل در معماری و طراحی ساختمان تبدیل شده است.
انتخاب سیستم تهویه مطبوع مناسب برای هر نوع محیطی به عوامل متعددی وابسته است که باید به دقت مورد بررسی قرار گیرد. عواملی مانند مساحت ساختمان، تعداد افراد حاضر در آن، جهت برخورد نور و باد با ساختمان، تعداد و موقعیت پنجره‌ها، وجود امکانات فناوری اطلاعات و ارتباطات، نیاز به رطوبت و دمای خاص و مهمترین آنها، نوع فعالیت‌ها و استفاده‌های مختلف در داخل ساختمان، همه نقش مهمی در تعیین نوع و اندازه سیستم تهویه مطبوع دارند. انتخاب اشتباه یک سیستم نه تنها می‌تواند به تلفات انرژی و هزینه‌های زیاد منجر شود، بلکه ممکن است کیفیت هوا و راحتی کاربران را نیز به خطر بیندازد.
هدف این مقاله ارائه‌ی راهنمایی جامع برای انتخاب سیستم تهویه مطبوع مناسب براساس نیازها و محیط‌های مختلف است. با بررسی انواع سیستم‌های تهویه مطبوع موجود، مزایا و معایب هر یک و رویکردهای بهینه برای مصرف انرژی، هدف اصلی ما ارتقاء کیفیت زندگی و کاربری‌ها در ساختمان‌ها و بهبود کارایی انرژی است. در انتخاب سیستم تهویه مطبوع مناسب، اهمیت استفاده از فناوری‌های نوین و مدیریت هوشمند انرژی نیز به خوبی مورد تاکید قرار خواهد گرفت.
اهمیت انتخاب سیستم تهویه مطبوع
- حفظ کیفیت هوا: تهویه مطبوع با تصفیه و تهویه هوای داخلی به نحو احسن، از آلودگی‌ها و ذرات مضر هوا، مثل گرد و غبار، ویروس‌ها و باکتری‌ها کاسته و کیفیت هوای داخلی را بهبود می‌بخشد. این امر به ویژه برای افرادی که به دلیل بیماری‌های تنفسی یا حساسیت‌های آلرژیک به هوای پاک نیاز دارند، اهمیت دوچندان دارد.
- راحتی و بهداشت: در فصل‌هایی که دماها بسیار بالا یا پایین می‌شود، تهویه مطبوع امکان ایجاد دمای مطلوب در داخل ساختمان را فراهم می‌کند و به افراد اجازه می‌دهد تا در شرایط مرتبط با فصل، راحت باشند. همچنین، کنترل رطوبت هوا به ویژه در مناطقی با آب و هوای گرم و مرطوب، به کاهش احتمال بروز آلرژی‌ها و پوستی و حفظ بهداشت بدنی کمک می‌کند.
- افزایش بهره‌وری انرژی: انتخاب سیستم تهویه مطبوع پیشرفته با افزایش بهره‌وری انرژی، به کاهش هزینه‌های انرژی مورد نیاز برای سرمایش و گرمایش ساختمان‌ها کمک می‌کنند. همچنین، استفاده از منابع انرژی پاک و تجدیدپذیر در سیستم‌های تهویه مطبوع، به کاهش تأثیرات منفی بر محیط زیست کمک می‌کند.
- پشتیبانی از فعالیت‌های تجاری و صنعتی: در محیط‌های تجاری و صنعتی، تهویه مطبوع می‌تواند تأثیر زیادی در بهره‌وری و عملکرد کارکنان داشته باشد. در دماهای بسیار بالا یا پایین، بدون تهویه مناسب، افراد به راحتی نمی‌توانند تمرکز خود را حفظ کنند و عملکرد کاری آنها کاهش می‌یابد. با ایجاد شرایط بهینه، تهویه مطبوع از افزایش بهره‌وری کارکنان و بهبود عملکرد تولیدی کمک می‌کند.
به طور کلی، انتخاب سیستم تهویه مطبوع به عنوان یک عامل مهم در بهبود کیفیت زندگی، بهداشت و ایجاد شرایط مطلوب در فضاهای داخلی از اهمیت بالایی برخوردار است و برای ساختمان‌ها و محیط‌های مدرن امری لازم و ضروری به حساب می‌آید.
در هنگام انتخاب سیستم تهویه مطبوع به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
در انتخاب سیستم تهویه مطبوع توجه به نکات زیر ضرورت دارد:
- به منظور ارتقاء کارایی، سیستم‌های انتخابی باید بتوانند با هوشمندی مناسب، نیازهای ساختمان را در شرایط تغییرات شدید تعداد افراد یا تفاوت زمانی حضور آنها در نقاط مختلف، به خوبی پاسخ دهند. در صورتی که ساختمان چند منظوره با نماهای مختلف داشته باشد و مصرف انرژی در یک ناحیه خاص با ساعات مختلف همگام نباشد، سیستم‌های چند واحدی یا تک واحدی می‌توانند در ناحیه‌های مختص به‌کار روند.
- وقتی هزینه مصرف انرژی بر عهده صاحب ملک است و لوازم اندازه‌گیری مصرف نصب نشده باشد، مستاجرین به‌طور طبیعی مصرف انرژی بیشتری داشته باشند. این امر باعث افزایش هزینه‌ها و کاهش سود صاحب ملک می‌شود و تأثیرات زیان‌باری بر محیط زیست خواهد داشت. بنابراین، مناسب است سیستم‌هایی با توانایی محاسبه هزینه مصرف انرژی هر ناحیه به‌طور جداگانه انتخاب شوند.
- شرایط آسایش برای هر ساختمان، کاربری و افراد با توجه به عواملی نظیر دما، رطوبت، جابه‌جایی هوا، کیفیت هوا، صدا و ارتعاش، ناهمگن خواهد بود. نیاز است که هنگام کنترل رطوبت، کنترل الکتریسیته‌ای هم در نظر گرفته شود. در فضاهایی که تمرکز افراد زیاد و یا ضریب حرارت محسوس کمتر از 0.75 است، کاهش دما به طور متناسب با نیاز آن ناحیه، منجر به کاهش تولید حرارت نهان می‌شود و نتیجتاً میزان بار سیستم‌های گرمایشی کاهش یافته و مصرف انرژی بهبود می‌یابد.
- ساختمان‌هایی که سیستم‌های حفظ شرایط گرمایش و تهویه آنها ساده و ظرفیت مناسبی دارند، هزینه‌های بهره‌برداری و نگهداری نسبتاً کمتری خواهند داشت. به‌منظور بهره‌برداری بهینه، در صورت امکان، مواد با خاصیت عایق‌بر روی مصالح ساختمانی، استفاده از عایق‌ها و شیشه‌های چندجداره و سایبان‌ها به‌کار گرفته شوند.
- در برخی از ساختمان‌ها، نیازی به سیستم سرمایش نیست و تنها از سیستم‌های گرمایش و تهویه استفاده می‌شود. در چنین مواردی، باید به‌ویژه به سیستم‌های تهویه طبیعی یا اجباری توجه ویژه‌ای داده شود تا در روزهای گرم، احساس ناراحتی افراد به حداقل ممکن برسد. اگر پیش‌بینی می‌شود که در آینده این ساختمان‌ها نیاز به سیستم سرمایش یا رطوبت‌زنی خواهند داشت، باید از ابتدا به‌عنوان ساختمان‌های با تهویه مطبوع کامل طراحی شوند
اگرچه از نظر تئوری می‌توان هر سیستم تهویه مطبوعی را برای هر ساختمانی استفاده کرد، اما در عمل با توجه به نیازهای اساسی هر ساختمان، هزینه‌های سرمایه‌گذاری و بهره‌برداری، محدودیت‌های فضا و مکان، طرح معماری، موقعیت محلی ساختمان و تجربه مهندس طراح، تعداد سیستم‌های تهویه مطبوع مناسب برای هر ساختمان محدود خواهد بود.
در نتیجه، طراحی و انتخاب سیستم تهویه مطبوع، باید ویژگی‌های خاص هر محیط، کاربری و نیازهای افراد، بهبود کیفیت زندگی و کاربری در ساختمان‌ها را تضمین می‌کند و در عین حال به بهره‌وری انرژی و محافظت از محیط‌زیست کمک می‌کند. همچنین، استفاده از تکنولوژی‌های مدرن و بهینه‌سازی مصرف انرژی در این سیستم‌ها، مسئله مهمی است که در طراحی و انتخاب آنها باید به آن توجه کرد.
استانداردهای انجمن ASHRAE برای شرایط آسایش برای تهویه مطبوع
در نظر گرفتن توصیه‌ها و استاندارد های انجمن ASHRAE برای شرایط آسایش، می‌تواند در انتخاب سیستم تهویه مطبوع کمک‌کننده باشد:
- در استادیوم‌ها، میادین مسابقه و ورزشگاه‌ها که افراد معمولاً لباس رسمی نمی‌پوشند، در فصل تابستان شرایط داخلی را به‌طور مناسبی در انتهای گرم منطقه آسایش، و در فصل زمستان، در انتهای سرد منطقه آسایش انتخاب کنید.
- در مکان‌های مذهبی، سالن‌های کنسرت و تئاترها که افراد معمولاً لباس‌های گرم به‌تن دارند، دمای داخلی را در ناحیه میانی منطقه آسایش تنظیم نمایید.
- در مراکز نمایش و مکان‌های برگزاری انجمن‌ها، به‌خصوص هنگامی که جمعیت بازدیدکننده در حال راه‌رفتن است، دمای داخلی را در فصول تابستان و زمستان در محدوده پایین‌ترین مقادیر ناحیه آسایش قرار دهید.
- در مکان‌هایی که تراکم جمعیت زیاد است یا ضریب حرارت محسوس برابر یا بزرگتر از 0.75 است، کاهش دمای خشک می‌تواند منجر به کاهش حرارت نهان افراد شود و در نتیجه، ظرفیت دوباره‌گرم‌کن‌ها و هزینه‌های بهره‌برداری کاهش یابد.
- در طراحی و بهره‌برداری سیستم‌ها، حتماً محدودیت‌ها و مقررات مرتبط با صرفه‌جویی انرژی را به‌دقت رعایت کنید. توجه به این موارد، بهبود عملکرد سیستم‌های حفظ شرایط آسایش در محیط‌های مختلف را تضمین می‌کند و موجب افزایش بهره‌وری و کاهش مصرف انرژی خواهد شد. در کنار این‌ها، تعیین استراتژی‌های مناسب برای تنظیم دما و رطوبت محیط، نقش مهمی در بهبود راحتی و آسایش افراد در این فضاها ایفا می‌کنند و لازم است در انتخاب سیستم تهویه مطبوع مورد توجه قرار بگیرند.
انواع سیستم های تمام هوا در تهویه مطبوع
- سیستم‌های تک‌کاناله: در این نوع سیستم‌ها، کویل‌های سرمایشی و گرمایشی به‌طور پشت سرهم در مسیر جریان هوا قرار می‌گیرند تا هوا به دمای مطلوبی رسانده شده و برای تهویه به اتاق‌های مختلف منتقل شود.
- سیستم‌های دو یا چند کاناله: در این دسته از سیستم‌ها، کویل‌های سرمایشی و گرمایشی به‌طور موازی در مسیر جریان هوا قرار می‌گیرند و می‌توانند با داشتن چند کانال مختلف، خروجی‌های هوا با دماهای متفاوت ایجاد کنند و آنها را با یکدیگر ترکیب یا به صورت جداگانه هوا را به نقاط مختلف منتقل کنند. این نوع سیستم توانایی جوابگویی به نیازهای فضاهایی که نیاز به چند منطقه با درجه دمای مختلف دارند را دارد و می‌تواند دمای هر فضا را به‌صورت مستقل تنظیم و مدیریت کند.
لازم به ذکر است که تنها دو دسته اصلی از این سیستم‌ها وجود ندارد، بلکه مدل‌ها و طراحی‌های مختلفی از آنها می‌تواند وجود داشته باشد. با توجه به اینکه این سیستم‌ها قابلیت سفارشی‌سازی بر اساس نیازهای شخصی را دارند، با تغییر قطعات و ساختار آنها می‌توان به مدل‌های متنوع‌تری رسید.
این انعطاف پذیری در ساختار آنها به ما اجازه می‌دهد تا بهبودهای مختلفی را بر اساس نیازها و شرایط محیطی مورد نظر داشته باشیم و به طور اثربخش‌تری از آنها استفاده کنیم. همچنین این موضوع در انتخاب سیستم تهویه مطبوع نقش بسزایی دارد.
مزایای انتخاب سیستم تهویه مطبوع تمام هوا
- عملکرد بهینه: استفاده از هوای تازه در این سیستم‌ها و عملکرد بهینه در تمام فصول سال امکان مدیریت آسان دستگاه را با یک کنترلگر هوشمند به افراد می‌دهد. از طرفی، بهره‌گیری از یک سیستم منعطف می‌تواند با توجه به شرایط و نیازهای محیطی، عملکرد آن را بهبود بخشد.
- کنترل رطوبت: این سیستم‌ها قادر به کنترل رطوبت هستند که اجازه می‌دهد تا از آنها در فضاهای خشک یا شرجی استفاده کرد. این ویژگی باعث می‌شود انتخاب سیستم تهویه مطبوع به‌عنوان یک گزینه مطلوب برای مشتریان در نظر گرفته شود.
- مصرف انرژی مناسب: سیستم‌های تهویه مطبوع تمام هوا به وسیله ترموستات‌های هوشمند، دمای محیط را به صورت خودکار تنظیم می‌کنند که این مسئله می‌تواند یکی از کاربردهای برجسته هر سیستم تهویه مطبوع باشد. این قابلیت می‌تواند منجر به صرفه‌جویی در مصرف برق و کاهش هدررفت انرژی شود.
معایب انتخاب سیستم تهویه مطبوع
بررسی ویژگی‌های منحصربه‌فرد اجزای سیستم‌های تهویه مطبوع از جمله جنبه‌های مهم در انتخاب سیستم تهویه مطبوع است که به آن باید به‌طور کامل توجه شود. در غیر این صورت، می‌تواند تاثیر قابل‌ملاحظه‌ای در عملکرد و کارایی سیستم‌ها داشته باشد.
این مراحل از قراردادن یونیت اصلی تا کانال‌کشی‌ها به‌عنوان یکی از پروسه‌های حرفه‌ای و پیچیده، نیازمند تجربه و تخصص فنی است. بهتر است برای انجام این مراحل، از دانش و نظرات تکنسین‌های متخصص حتماً بهره‌برداری شود تا این فرآیند به بهترین شکل انجام شود.
هم‌اکنون تعداد زیادی از برندها در زمینه تولید انواع سیستم‌های تهویه مطبوع، از اسپلیت و چیلر تا کولرگازی و … فعالیت می‌کنند. اما برندهای شناخته‌شده و با اعتبار کمتر در بازار موجود هستند که به‌طور تخصصی در زمینه ساخت سیستم‌های تهویه مطبوع تمام هوا فعالیت می‌کنند.
به همین دلیل، در شرایطی که نیاز قطعی به این تکنولوژی وجود ندارد یا برای کاربردهای معمولی، بهتر است از دستگاه‌های تهویه مطبوع تولید شده توسط شرکت‌های معتبر و شناخته‌شده استفاده کنید که خدمات پس از فروش بهتری ارائه می‌دهند.
شما عزیزان می‌توانید در این خصوص با متخصصان جهان تهویه اعتماد تماس گرفته و از راهنمایی‌های لازم برخوردار شوید تا بتوانید در انتخاب سیستم تهویه مطبوع تمام جوانب را در نظر بگیرید و تصمیم‌گیری مناسبی داشته باشید.
دیدگاه خود را به اشتراک بگذارید