اهمیت گاز مبرد در تهویه مطبوع چیست؟ گاز مبرد در انواع مختلف آیا تاثیر متفاوتی را در تهویه مطبوع دارد؟ مزیت گاز مبرد در سیستم تهویه مطبوع چیست؟ گاز مبرد تاثیر قابل توجهی در کارکرد انواع سیستم های تهویه مانند فن کویل یا اسپلیت دارد. در حالت کلی می توان گفت این گاز ترکیبی است که اغلب به صورت گاز یا مایع تهیه می گردد. این ماده با قابلیت جذب گرمای محیط، می تواند عملیات خنک سازی یا تهویه فضا در سیکل عملکرد سیستم تهویه مطبوع انجام دهد. برخی از افراد با تصور اینکه گازهای مبرد همان گازهای کولر ماشین یا گاز یخچال هستند به اشتباه میفتند. در حالی که باید بدانند این ماده به حالت مایع نیز قابل دریافت است.
گاز مبرد در تهویه مطبوع نقش بسیار مهمی را ایفا می کند. مبردها با بهره مندی از خواص ترمودینامیکی از حالت گاز به مایع و از مایع به گاز تبدیل می شوند. با توجه به این قابلیت بی نظیر گاز مبرد، از آن در زمینه های گسترده ای از جمله دستگاه های برودتی و تهویه مطبوع بهره مند می شوند. گازهای مبرد با توجه به نقش بسیار مفید و تاثیرگذار در صنایع مختلف، یک سری معایبی را نیز به دنبال دارد که اصلی ترین آن تخریب لایه اوزون می باشد. به همین منظور استفاده از گازهای مبرد در صنعت با محدودیت هایی مواجه می باشد. معیار تخریب لایه اوزون و معیار گرمایش زمین دو پارامتر برای بررسی مبردها بوده و از این طریق می توان تاییدیه لازم برای استفاده از انواع مبردها در صنعت را به دست آورد.
دسته بندی انواع گاز مبرد یا خنک کننده
گاز مبرد یکی از بخش های مهم هر نوع سیستم تهویه مطبوع را تشکیل می دهد. با توجه به اینکه گاز مبرد در انواع مختلفی دریافت می شود، هر یک از انواع مختلف این گاز در سیستم تهویه مطبوع عملکرد و بازدهی متفاوتی را به وجود می آورند. مبردها با توجه به ساختار شیمیایی در انواع مختلف دسته بندی شده اند.
– مبردهای طبیعی: این نوع مبردها به صورت مصنوعی تولید انبوه نشده و هیچگونه ضرری برای محیط زیست و لایه اوزون ندارند. تاثیر بسیار کم این مبردها در پدیده گرمایش زمین، توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. از جمله مبردهای طبیعی می توان به هیدروکربن، دی اکسید کربن، هوا، آب و آمونیاک اشاره نمود.
– هیدروفلوئوروکربن: این نوع مبرد دارای کلر نبوده و شامل مواد فلوئور، کربن و هیدروژن می باشد. استفاده از این مبردها تهدیدی برای محیط زیست محسوب نمی شوند. این مبردها با وجود اینکه فاقد اتم کلر هستند اما تاثیر قابل توجهی روی پدیده گرم شدن زمین دارند.
– هیدرو کلروفلوئوروکربن: مبردهای HCEC برای محیط زیست و لایه اوزون خطر کمتری دارند. اما این به معنای نداشتن هیچ گونه خطری برای زیست محیط نمی باشد. این نوع مبردها از اتم کلر کمتری تشکیل شده و تنها 10 درصد در گرمایش زمین تاثیر منفی ایجاد می کنند. این مبردها با وجود اینکه با محیط سازگار هستند اما به عنوان گازهای گلخانه ای مورد استفاده قرار داده می شوند.
– کلروفلوئوروکربن: کلروفلوئوروکربن به عنوان نسل قدیمی مواد سرمازا شناخته شده و در دهه 30 میلادی جزو مواد غیر قابل اشتعال و خنثی توسعه یافته بودند. بر اساس مطالعات انجام شده، اثبات شد که این مواد برای لایه اوزون بسیار خطرناک بوده و در اوایل دهه 90 میلادی استفاده از این مبردها به دلیل اثرات منفی زیست محیطی، ممنوع اعلام شد.
رایج ترین مبردها در تهویه مطبوع
با توجه به اینکه گاز مبرد در تهویه مطبوع به دلیل سیاست های زیست محیطی با تغییرات زیادی مواجه بوده است. اما یک سری از مبردها به عنوان پرمصرف ترین و رایج ترین مبردها در صنعت تهویه مطبوع شناخته شده است که در ادامه به آنها اشاره کرده ایم:
- R134a (HFC)
- R-404A (HFC)
- R-407C (HFC)
- R-410A (HFC)
- R-22 (HCFC)
توجه داشته باشید که ایمنی از مهمترین ویژگی ها و معیارهای انتخاب یک گاز مبرد استاندارد می باشد. به همین منظور شاید برخی از مبردها از ویژگی های مهمی برخوردار باشند اما به دلیل نداشتن ایمنی کافی، استفاده از آنها روز به روز در حال کاهش می باشد. هیدروکربن خطی و آمونیاک از جمله این موارد می باشند. ماده استفاده شده برای مبرد بایستی از نظر شیمیایی کاملا بی اثر باشد. در حالت کلی می توان گفت این نوع مبرد بایستی با رطوبت سیستم های تبریدی واکنش نامطلوب نداشته و در صورت نشتی، آسیبی به مواد موجود در انبار وارد نکند. پرکاربردترین مبردها از ویژگی های متنوعی برخوردار می باشند که خورنده نبودن یکی از دیگر ویژگی های این محصول به شمار می رود. در انتخاب نوع مبرد برای سیستم تهویه مطبوع بایستی از تمامی مشخصات و ویژگی های آن اطلاعات دقیق به دست آورد.
مزایای انواع گاز مبرد در تهویه مطبوع
گاز مبرد در تهویه مطبوع دارای مزیت های متعددی می باشد. همین ویژگی های مثبت سبب افزایش تقاضا برای استفاده از این نوع گازها در صنعت شده است. از جمله مزایای گاز مبرد در تهویه مطبوع می توان به پایداری، غیرقابل اشتعال و عدم انفجار، کاهش اثرات منفی بر طبیعت، امکان تشخیص در حین نشت، عدم وجود مواد سمی، امکان نگهداری و خرید اشاره نمود. همانطور که میدانید در طول زمان، مبردهای مختلف مورد استفاده صنایع واقع بود. بعدها در راستای پیشرفت سیستم و تکنولوژی تغییراتی در انواع مبردهای مورد استفاده در صنعت به وجود آمد. دلیل اصلی این تغییرات معایب برخی از مبردها بود. مبردها به شکل متداول تغییر حالت داشته و وظیفه اصلی آنها تراکم ماده سیال داخل دستگاه می باشد.
گاز مبرد در تهویه مطبوع به منظور خنک کردن محیط مورد استفاده قرار گرفته می شود. در حقیقت با چرخش مداوم و تغییر فاز مبرد، سیستم های تهویه مطلوع به هدفشان نائل می شوند. یک گاز مبرد استاندارد بایستی با محیط زیست سازگار باشد به همین منظور داشتن عدد ODP و GWP پایین در این نوع مبرد الزامی می باشد. وظیفه اصلی مبرد هنگامی که سیستم در دمای مجاز کار می کند این است که حرارت را به خوبی جذب و دفع کرده و مدت زمان عملکرد این ماده باید پایدار باشد. هم چنین به دلیل اینکه سیستم تبرید تراکمی قابل نشت می باشد، بایستی مبرد مورد استفاده ضد اشتعال باشد. همانطور که مطلع هستید مبرد حالت سیال داشته و مداوم از مایع به گاز تغییر حالت داده و پس از سرد شدن مجدد از گاز به مایع تغییر حالت می دهد. امروزه با توجه به افزایش کاربرد این محصول در صنعت، می توان بیشترین مصرف آن را به سیستم های تهویه اختصاص داد.
معایب گاز مبرد در تهویه مطبوع
گاز مبرد در تهویه مطبوع علاوه بر یک سری مزیت هایی که دارد، به عنوان مخرب محیط زیست نیز شناخته می شود. گازهای مبرد بر اساس تحقیقات انجام شده نشان داد که هزینه های بیشتر و مخربی نسبت به مزایای خود دارد. از جمله معایب گازهای مبرد می توان به سمی بودن مبرد گازی، موارد ایمنی خطر آفرین، اشتعال زا بودن آن، آلاینده بودن آن برای محیط زیست و … اشاره نمود. با توجه به معایب و مشکلات استفاده از برخی گازهای مبرد، کشورهای مختلف قوانینی را برای حجم و موقعیت جغرافیایی استفاده از آن تعیین کردند. در این راستا ممکن است استفاده از یک نوع گاز مبرد در یک اتحادیه یا کشور با ممنوعیت مواجه باشد. در حالی که در نقطه ای دیگر از زمین استفاده از آن مبرد کاملا آزاد باشد.
گاز مبرد در تهویه مطبوع بایستی از نوع غیرمخرب و آلاینده باشد. در غیر این صورت استفاده از این نوع گاز مبرد در سیستم تهویه مطبوع خطرات بسیاری برای محیط زیست به دنبال خواهد داشت. با اینکه برخی از مبردها به عنوان مخرب معرفی شده اند اما هنوز هم استفاده از آنها در گوشه کناره های زمین مشاهده می گردد. محققان و کارشناسان با شناسایی ضررهای گاز مبرد، مبرد دیگر جایگزین آنها کرده اند. هر مبرد که آلاینده شناسایی شود بایستی با محدودیت مواجه شود.
متخصصین و مشاورین شرکت جهان تهویه اعتماد در خدمت شما هستند تا شما عزیزان را یاری کنند.در صورت نیاز به مشاوره، جهت برقراری ارتباط با مهندسین ما به صفحه ی تماس با ما مراجعه فرمایید.
شما بزرگواران می‌توانید با مراجعه به صفحه محصولات با انواع سیستم های تهویه مطبوع تولید شده در شرکت جهان تهویه اعتماد نیز آشنا شده و کاتالوگ فنی آنها را نیز دانلود و مشاهده فرمایید.
برای مطالعه بیشتر در رابطه با سیستم‌های تهویه مطبوع به دیگر مقالات ما در صفحه مقالات علمی مراجعه فرمایید.
