معرفی مختصر استانداردهای بهداشتی که در HVAC و سیستم های تهویه مطبوع هایژنیک استفاده می شود:
هدف سیستمهای تهویه مطبوع و هواساز های هایژنیک:
فراهم کردن شرایط آسایش
حفظ کیفیت هوا
فیلتر کردن هوای تأمین شده جهت از بین بردن ذرات و میکروارگانیسم ها،
کاهش عفونت های موجود در هوا
جلوگیری از رشد باکتری ها و قارچ
کنترل بو
سیستم تهویه بهداشتی کجا مورد نیاز است؟
1. بیمارستان ها
2. صنایع داروسازی
3. آزمایشگاه ها
4. تولیدات الکترونیکی
5. صنایع غذایی
عوامل بیولوژیکی
شامل باکتری ها ، ویروس ها ، قارچ ها (از جمله مخمرها و کپک ها) و انگل های داخلی انسان است (اندوپارازیت)
اکثر این عوامل بی خطر هستند ، با این حال برخی از آنها ممکن است باعث بیماری شوند
مشکلات سلامتی ناشی از عوامل بیولوژیکی
قارچ ها ی در حال رشد در سیستم های تهویه ، ممکن است باعث آلودگی محیط های داخلی و بروز انواع مشکلات شوند مانند
- عفونت ریه
- واکنش های آلرژیک در افراد با ایمنی کم
- تحریک تنفسی در افراد غیر آلرژیک
- سندرم Sick Building (SBS)
استنشاق اسپور قارچ توسط افراد دارای ایمنی کم می تواند عواقب مهلکی به همراه داشته باشد.
برخی از باکتری های محیطی می توانند در سیستم های تهویه رشد کرده و باعث ایجاد بیماری شوند.
چگونه یک سیستم تهویه مطبوع هایژنیک منبع منابع بیولوژیکی می شود؟
- سیستم هواساز به دلیل طراحی نامناسب ممکن است منبعی از خطرات بیولوژیکی شود
- کویل های خنک کننده ، سینی تخلیه آب مکان های مناسبی برای رشد قارچ هستند ، به خصوص هنگامی که آب راکد وجود داشته باشد.
- بخشهای دسترسی در محل نا مناسبی تعبیه شده باشد
- انتخاب نامناسب مواد.
- اجزای دارای ساختار متخلخل مانند واشرها ، قطعات لاستیکی یا پلاستیکی نیز منبع تجمع و رشد باکتری یا قارچ هستند
- نگهداری ناکافی
استانداردهای بهداشتی که در HVAC استفاده می شود:
VDI 6022 Part 1, DIN 1946 Part 4, EN 1886, EN 13053
استانداردها:
VDI6022: Ventilation and indoor air quality – Part 1
الزامات بهداشتی جهت سیستم های هایژنیک و دستگاه های تهویه مطبوع
DIN 1946-4: Ventilation and air conditioning – Part 4
تهویه مطبوع در ساختمانها و اتاقهای تمیز
EN1886: Ventilation for buildings – Air Handling Units – Mechanical performance
EN13053: Ventilation for buildings – Air Handling Units – Rating and performance for unit’s
components and sections
آشنایی با VDI 6022 :
VDI :
انجمن مهندسان آلمان (Verein Deutscher Ingenieure)
VDI 6022 :
مجموعه ای از دستورالعمل های فنی برای اطمینان از بهداشت مناسب در سیستم های تهویه هایژنیک است.
این دستورالعمل با هدف جلوگیری از تأثیرات منفی بر هوای اتاق ، به بهداشت در سیستم های HVAC می پردازد.
این فهرست الزامات بهداشتی یکپارچه در مورد تأثیرات ساختمانی ، فنی و سازمانی در برنامه ریزی ، ساخت ، بهره برداری و نگهداری از سیستم های تهویه مطبوع را ذکر می کند.
علاوه بر این ، به عنوان پایه ای برای آزمایش در هنگام بازرسی در نظر گرفته می شود.
این الزامات در درجه اول برای محافظت از سلامت افراد است.
دستورالعمل های فنی برای اطمینان از بهداشت مناسب در سیستم های تهویه:
کاربرد:
تمام اتاقها یا مناطق اشغالی در اتاقهایی که بیش از ۳۰ روز در سال یا بیش از دو ساعت در روز به طور منظم برای استفاده در نظر گرفته شده است.
VDI 6022 قسمت ۱ برای کلیه سیستم های تهویه هایژنیک و تهویه مطبوع و واحدهای کنترل هوا و همچنین اجزای مرکزی یا غیرمتمرکز که بر کیفیت هوای عرضه شده تأثیر دارند ، اعمال می شود.
گواهینامه VDI :
هیچ اسپور بیماری زا یا مواد خطرناکی در تمام طول عمر سیستم وجود نداشته باشد.
در عین حال که از بروز بیماری و مشکلات آسم و آلرژی جلوگیری کند ، آب و هوای بهتری را برای ما تولید کند.
سخت ترین شرایط بهداشتی موجود را تامین کند.
مواد دارای گواهینامه VDI باید اسن اطمینان را به ما بدهند که که نمی توانند پایه رشد باکتریها یا قارچ ها را فراهم کنند.
استاندارد DIN 1946-4 :
تهویه مطبوع در ساختمانها و اتاقهای تمیز
DIN:
موسسه استاندارد سازی آلمان (Deutsches Institut für Normung e.V.)
DIN 1946:
این استاندارد توسط کمیته استاندارد گرمایش و تهویه مطبوع با در نظر گرفتن قوانین فنی فعلی در آلمان که مربوط به بهداشت هستند ، تهیه شده است ، یعنی VDI 6022
Part 1 ، ÖNORM H 6020 و SWKI 99-3.
کاربرد:
این استاندارد برای برنامه ریزی ، ساخت ، آزمایش و بهره برداری (از جمله تعمیر و نگهداری) سیستم های تهویه و تهویه مطبوع (VAC) در ساختمانها و اتاقها برای مراقبت های بهداشتی اعمال می شود ، که در آن معاینات پزشکی ، معالجه ها و مداخلات روی افراد انجام می شود ، همچنین در اتاقهایی که مستقیماً توسط درها یا راهروها به هم متصل هستند.
استاندارد DIN 1946-4 :
تهویه مطبوع در ساختمانها و اتاقهای تمیز
شرایط عمومی تهویه و اجزای تهویه مطبوع و سیستم های هایژنیک طبق DIN 1946-4:
محل قرارگیری قطعات:
- برای تمیز کردن به راحتی در دسترس باشد.
- سطوح و مواد درون جریان هوا
- سطوح تولید مواد مضر نمیکنند و ماده مغذی برای میکروارگانیسم ها را فراهم نمی کنند
- برنامه مدیریت نظافت
- تمام اجزا باید در شرایط تمیز تحویل داده شوند و در طول ساخت در برابر آلودگی یا آسیب محافظت شوند
- برچسب زدن
- تمام اجزای سیستم باید بصورت مشخص و کامل برچسب گذاری یا علامت گذاری شوند
کانال کشی :
طول کانال کشی در کمترین حالت ممکن باشد
مواد مورد استفاده در کانال کشی از نظر مکانیکی با دوام باشد و به هیچ عنوان قابل تجزیه نباشد
محل اتصال کانال ها به جهت جلوگیری از اسیب دیدگی و پاره شدگی نباید گوشه یا لبه های تیز داشته باشد
لایه داخلی کانال ضد سایش و خوردگی باشد و سطحی کاملا صاف داشته باشد
ورق های مورد استفاده:
تمام قطعات فلزی که در تماس با جریان هوا هستند یا SS یا روکش GI با روکش پودر باشند. همه قطعات دارای گزارش تست مطابق با ISO 846 و مطابق با استاندارد VDI 6022 باشند.
دمپر:
Damper Blade باید از طرح ایرفویل (Air Foil) باشد.
دمپر موتوری با تیغه های موازی یا مخالف و باید در هنگام قطع برق به طور خودکار بسته شود تا از ورود ذرات آلوده یا گرد و غبار به داخل واحد جلوگیری شود.
دمپرها مطابق با الزامات DIN EN 1751 کلاس ۴ باید در محلی قرار گیرند که هوا به راحتی از آن عبور کند.
فیلتر هواساز هایژنیک:
مواد مورد استفاده در ساخت فیلتر برای جلوگیری از رشد قارچها و باکتریها با ماده نگهدارنده بیو استاتیک پوشانده می شود. مساحت فیلتر باید ≥ ۱۰ متر مربع به ازای متر مربع از سطح مقطع دستگاه باشد.
راندمان فیلتر ها (DIN 1946 Part 4: Section 6.5.7.3)
EN 779 برای پیش فیلتر:
برای فیلتر HEPA :EN 1822
تعداد بستر فیلتر ها (DIN 1946 part 4: Section 6.5.7.4):
برای اتاق های کلاس I ، فیلتراسیون هوا در سه مرحله مورد نیاز است ،
مرحله فیلتراسیون اول: حداقل فیلترهای کلاس F5 ، فیلترهای کلاس F7 توصیه می شود.
مرحله تصفیه دوم: فیلترهای کلاس F9 ؛
مرحله تصفیه سوم: فیلترهای کلاس H13 HEPA.
برای اتاق های کلاس II ، یک سیستم فیلتراسیون دو مرحله ای (بدون فیلتر HEPA) کافی است.
لوازم جانبی (DIN 1946 part 4: Section 6.5.7.4):
درب دسترسی لولایی با اتصالی که به راحتی قابل باز و بسته شدن باشد
فشار سنج روی فیلترها
دریچه بازرسی
چراغ تونلی
قرار گیری فیلتر ها:
ریل فیلترها طوری طراحی و ساخته می شود تا برای بیرون آوردن فیلتر از سمت درب بازرسی راحت باشیم
(DIN 1946 part 4: Section 6.5.7.1)
محفظه های فیلتر در مرحله فیلتراسیون ۱ و ۲ باید طوری طراحی شوند که هنگام تعویض فیلتر ، گرد و غبار به سمت هوای پاک نرسد.
فنرها و گیره های مورد استفاده برای بستن و محکم کردن فیلترها نباید تاثیری بر روی جریان هوا داشته باشد.
(DIN 1946 part 4: Section 6.5.7.1)
اولین مرحله فیلتراسیون در داخل یونیت هواساز ، نزدیک دهانه مکش هوا قرار دارد و طبق EN 779 حداقل بازده F5 دارد.
(DIN 1946 part 4: Section 6.5.7.4 & Section 6.5.7.5)
فیلترهای اضافی G1 تا G4 مجاز هستند. (DIN EN 13053: Section 6.9.2 )
مرحله دوم فیلتراسیون آخرین جزدستگاه هواساز است ، یعنی باید در سمت فشار دستگاه و در پایین دست آخرین جز دستگاه هواساز نصب شود. (DIN 1946 part 4: Section 6.5.7.5)
رطوبت سازها بلافاصله در بالادست هیچ یک از فیلترها نصب نمی شوند. (DIN 1946 part 4: Section 6.5.7.5)
فن هواساز هایژنیک:
بهتر است فن های کوپل مستقیم (پلاگ فن) استفاده شود.(DIN 1946 part 4: Section 6.5.7.1)
تمامی قسمت های فن ، از جمله پروانه و قاب و پایه و… در برابر خوردگی محافظت می شود
(DIN 1946 part 4: Section 6.5.10: Fans)
فن ها برای اپراتور و عوامل نگهداری کننده به راحتی قابل دسترسی هستند
(DIN 1946 part 4: Section 6.5.10: Fans & VDI 6022 part 1: Section 4.3.14 Fan)
فن های تأمین کننده هوا باید بین مرحله ۱ و ۲ فیلتراسیون قرار بگیرند تا از عبور قطرات احتمالی آب در خروجی فن به محیط نیز جلوگیری شود.
تجهیزات جانبی:
مواد مناسب جهت هوا بند کردن
چراغ تونلی
کانال استیل
دریچه بازرسی
دستگیره های برای دربهای دسترسی
کنترل کننده میزان جریان هوا
تشت تخلیه:
تعبیه تشت تخلیه برای کویل های و رطوبت زا ها ضروری است. تشت تخلیه بایستی از جنس استنلس استیل دو لایه با عایق بندی مناسب و ۳ طرفه با زهکشی و اتصالات مناسب باشد.
همچنین جهت محاسبه حجم تشت تخلیه باید به ازای هر ۱ مترمربع سطح تشت ، ۵ لیتر آب در تشت تخلیه بریزیم و در ۱۰ دقیقه حداقل ۹۵ درصد آن تخلیه شود
(DIN 1946: part 4: Section 6.5.5)
تشت تخلیه قابل جابجایی در صورت درخواست ارائه می شود.
تعبیه قطره گیر جهت جلوگیری از ورود قطرات آب به فن و یا قطعات پایین دست و داخل محیط اجباری است.
قطره گیرها باید قابلیت بیرون آوردن از درب های بازرسی ، جهت شستشو و تمیزکاری را دارا باشد.
(DIN EN 13053:Section 6.4.4 )
قاب قطره گیر باید از جنس استنلس استیل باشد.
پره های قطره گیر باید از جنس استنلس استیل یا PVC با گزارش آزمایش بر طبق ISO 846 باشد.
دسترسی ها جهت تعمیر و نگهداری:
فضای داخلی واحد باید صاف ، بدون هرگونه پیچ و مهره ای و فضای کافی برای تمیز کردن باشد ، قطعات باید به راحتی در دسترس و قابل جابجایی باشند.
استاندارد EN – 1886 :
تهویه ساختمانها – دستگاه های هواساز – عملکرد مکانیکی
این استاندارد روشهای آزمایش ، الزامات تست و طبقه بندی کلاسی هواساز ها را که از طریق مجاری تأمین و / یا هوا را از طریق کانال کشی تأمین می کنند ، برای تهویه (تهویه بخشی یا کل ساختمان) مشخص می کند.
استاندارد EN 13053 بخشی از مجموعه ای از استانداردها برای سیستمهای هوارسان و سیستم های هایژنیک است که جهت تهویه و تهویه مطبوع ساختمان ها استفاده می شود.
این کلاسه بندی کردن خطی مشی است جهت محاسبات و برآورد عملکرد هواساز های هایژنیک ، الزامات و عملکرد اجزای خاص و بخشهای هواساز از جمله آیتم های مربوط به دستگاه های بهداشتی.
قابل استفاده برای طرح های استاندارد شده و سیستم های سفارشی ساز،پیش ساخته و یا قابل ساخت در محل پروژه و منطبق با EN1886.
محاسبه و عملکرد هواساز های ساده و هایژنیک از مناظر زیر قابل بررسی می باشد:
- جریان هوا – فشار استاتیک موجود – برق مصرفی ،
- اکتاو بند در سطح قدرت صدا ،
- سطح قدرت صدا،
- ظرفیت گرمایشی و ظرفیت سرمایشی
- افت فشار در سمت آب
